Pessaroterapia w problemach z nietrzymaniem moczu

„Pessaroterapia jest jedną z metod leczenia zachowawczego obniżenia narządów miednicy mniejszej. Świetnie sprawdza się także w przypadku problemów z nietrzymaniem moczu. Jest to metoda nieinwazyjna, tania i obarczona niskim ryzykiem powikłań. Prawidłowe dobranie rozmiaru pessarium jest kluczowym elementem leczenia.

Działanie pessariów opiera się na natychmiastowym, mechanicznym podparciu obniżonych narządów – pęcherza, jelita grubego, ścian pochwy, macicy i cewki moczowej.

Stopień nasilenia obniżenia pęcherza moczowego, macicy i odbytnicy opisuje się obecnie za pomocą skali POP-Q (Pelvic Organ Prolapse Quantification). Podział ten wyróżnia następujące stopnie nasilenia obniżenia narządów miednicy mniejszej:

• 0 – brak obniżenia,
• 1 – część prowadząca obniżenia znajduje się więcej niż 1 cm dogłowowo od strzępków błony dziewiczej,
• 2 – część prowadząca obniżenia znajduje się pomiędzy 1 cm dogłowowo od strzępków, a 1 cm doogonowo od strzępków błony dziewiczej,
• 3 – część prowadząca obniżenia znajduje się więcej niż 1 cm doogonowo od strzępków błony dziewiczej, ale przynajmniej o 2 cm mniej niż wynosi całkowita długość pochwy wyrażona w centymetrach,
• 4 – wypadanie całej długości pochwy.

Wskazania do pessaroterapii:

Typowymi wskazaniami do pessaroterapii są:

• obniżenie macicy i pochwy (POPQ),
• wysiłkowe nietrzymanie moczu,
• niewydolność cieśniowo-szyjkowa,
• profilaktyka porodów przedwczesnych,
• obniżenie narządów u noworodków w przypadku wrodzonych chorób rdzenia kręgowego.

Pessaria mogą pełnić funkcję diagnostyczną lub terapeutyczną. Pessar można założyć, jeżeli lekarz chce ocenić przyczyny zaburzeń opróżnienia pęcherza u pacjentek z obniżeniem narządu rodnego w trakcie badania urodynamicznego lub USG. Przed leczeniem operacyjnym, również w celach diagnostycznych, stosuje się pessar pod kątem ujawnienia się ukrytego wysiłkowego nietrzymania moczu. Jeżeli okres oczekiwania na operację jest długi, a dolegliwości znacząco wpływają na obniżenie jakości życia codziennego pacjentki, również jednym z rozwiązań jest założenie pessara, aby ulżyć pacjentce i zminimalizować dolegliwości.

Pessary są to krążki wykonane są z miękkiego, elastycznego, bezapachowego i niealergizującącego silikonu.
Niekwestionowaną zaletą pessariów jest łatwy dostęp, tani koszt i możliwość samodzielnej aplikacji przez pacjentkę. Po doborze rozmiaru i odpowiednim przeszkoleniu kobieta jest w stanie sama założyć sobie pessar w warunkach domowych.

Zastosowanie pessaroterapii pozwala wyeliminować wysuwanie się ścian pochwy poza szparę sromową, zniwelować uczucie ucisku w miednicy oraz pomaga uregulować funkcję defekacji. Ponadto, u kobiet stosujących pessaroterapię zwiększa się częstotliwość kontaktów seksualnych a zadowolenie ze współżycia wzrasta. Aby pessaroterpia przyniosła pożądane efekty, pacjentka powinna być bardzo dokładnie przeszkolona i nauczona w jaki sposób aplikować pessar.

Podział pessarów

Pessary możemy podzielić na:

• podtrzymujące kołnierzowe, pierścieniowe z membraną lub bez. Membrany w pessariach pierścieniowych większą powierzchnią podtrzymują wypadającą szyjkę lub całą macicę i są stosowane najczęściej. W przypadku nietrzymania moczu stosuje się pesaria pierścieniowe ze zgrubieniem pod cewką moczową lub kołnierzowe. Mają one dwa zadania: podtrzymać pochwę i domknąć cewkę moczową. W przypadku, gdy pacjentka cierpi na samo nietrzymanie moczu, pessarem z wyboru będzie model pierścieniowy ze zgrubieniem pod cewkę. Kobietami z wysiłkowym nietrzymaniem moczu bez obniżenia narządu rodnego będą zazwyczaj sportsmenki zawodowe, bokserki, kobiety intensywnie ćwiczące crossfit, dźwigające ciężary. Są to również kobiety, które nie spełniają kwalifikacji do leczenia operacyjnego lub same nie chcą się operować oraz te, u których rehabilitacja uroginekologiczna nie przyniosła 100% poprawy.
• pessaria wypełniające – w kształcie kostki, donuta oraz pompowane. Pessary kostkowe poprzez swój kształt mają tę właściwość, że wytwarzają podciśnienie. Dzięki temu nie wysuwają się na zewnątrz podczas wysiłku lub w przypadku osłabionych mięśni dna miednicy czy szerszego wejścia do pochwy.

Dla 70-90% pacjentek można skutecznie dobrać pessarium, choć literatura podaje, że u co trzeciej nie uda się to za pierwszym razem.

Kiedy pessaroterapia może być utrudniona?

Nie u wszystkich pacjentek pessaroterpia zakończy się powodzeniem. Są to kobiety, które:

• mają szerokie wejście do pochwy,
• mają krótką pochwę,
• są po histerektomii, radioterapii,
• są po wielu porodach,
• zmagają się ze sporą nadwagą i otyłością,
• cierpią na cukrzycę, choroby tkanki łącznej, miażdżycę i zwyrodnienie stawów.

Możliwe powikłania pessaroterapii

W czasie stosowania pessarium może oczywiście dojść do powikłań. Do najczęstszych należą:

• upławy,
• dyskomfort w czasie noszenia (świadczy to o tym, że pessar został nieprawidłowo dobrany lub źle założony),
• plamienia z pochwy,
• odleżyny i otarcia błony śluzowej pochwy (dotyczy starszych kobiet),
• zakażenie drożdżakami lub bakteryjna waginoza.

Są to powikłania występujące niezwykle rzadko. Przed założeniem pessara należy zastosować maść z estrogenem lub kwasem hialuronowym – to powinno pomóc.

Co jeszcze warto wiedzieć o pessaroterapii?

Pacjentka powinna bez problemu oddać mocz po założeniu pessara, kucnąć, poprzeć i pochodzić. Pessar nie powinien być w ogóle wyczuwalny dla pacjentki. Kobietę należy poinformować, że nie ma potrzeby wyciągania pessarium pierścieniowego i kołnierzowego na czas współżycia, natomiast pessaria wypełniające należy usunąć.
Wizyta kontrolna powinna odbyć się około 2-4 tygodni po założeniu pessara.

Zaleca się wyjmowanie i zakładanie pessara z częstotliwością od codziennie do raz w tygodniu, zależnie od stanu pacjentki. Są kobiety, które pessar zakładają tylko na „specjalne okazje”, żeby czuć się pewnie i komfortowo np. podczas zawodów sportowych lub spotkań towarzyskich.”

Źródło: www.radioklinika.pl