Nietrzymanie kału – NTK – (łac. incontinentia alvi) to dysfunkcja zespołu mięśnia zwieraczy odbytu. Efektem upośledzenia czynności kompleksu zwieraczy odbytu jest wrodzony lub nabyty samoistny wyciek płynnych lub stałych stolców i/lub gazów jelitowych.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organisation – WHO) nietrzymanie stolca ma status choroby społecznej.
Dane dotyczące nietrzymania kału nie są dokładne, dlatego trudno ocenić skalę tego problemu. Eksperci twierdzą, że statystyki mogą być zaniżone ze względu na wstydliwy charakter choroby. Potwierdza to fakt, że w piśmiennictwie zachodnim nietrzymanie stolca określane jest „silent disease”, czyli cicha choroba. Specjaliści twierdzą, że niedoszacowanie statystyk wynika również z używania odmiennych definicji pojęcia inkontynencji.
Częstość występowania nietrzymania kału ocenia się na około 2-5% wśród osób dorosłych. Według Światowej Organizacji Zdrowia na tę chorobę cierpi minimum 5%. Z kolei jedno z opracowań amerykańskich stwierdza, że nietrzymanie gazów i stolca dotyczy 8,3% dorosłych (w tym stolca płynnego u 6,2%, stałego u 1,6%). Przyjmuje się, że wzrost zachorowalności na nietrzymanie kału następuje wraz z wiekiem. W niniejszym opracowaniu specjaliści oszacowali, że w grupie wiekowej 20 do 29 r.ż. odsetek ten wynosi 2,6%, a u pacjentów >70 r.ż. już 15,3%.
Powyższe fakty dotyczące wieku potwierdza analiza przeprowadzona w domach opieki społecznej. Wykazała ona, że około 50% pensjonariuszy ma problem z utrzymaniem stolca.
Dolegliwość ta dotyka częściej kobiety niż mężczyzn (8,9% vs. 7,7%). Wynika to z innej budowy miednicy, krótszego kanału odbytu, zmian hormonalnych i przebytych porodów.