W chwili obecnej sytuacja demograficzna w Polsce wskazuje na to, iż nasze społeczeństwo się starzeje. Jest to spowodowane nie tylko niskim przyrostem naturalnym, ale również zaawansowanym postępem medycyny dzięki której średnia długość życia znacznie się przedłużyła. Starzejące się społeczeństwo oraz rozwój chorób cywilizacyjnych z pewnością mają istotny wpływ na wzrost znaczenia świadczeń opieki długoterminowej oraz zawodu opiekuna medycznego.
Opieka długoterminowa polega na realizacji świadczeń opiekuńczych i pielęgnacyjnych wobec osób, które nie są w stanie zapewnić sobie podstawowych potrzeb zdrowotnych. Wbrew powszechnie znanej opinii, nie zawsze są to osoby starsze, z tego typu świadczeń korzystać może każdy, nie zależnie od wieku np.: osoby cierpiące na choroby przewlekłe, ofiary wypadków, które w przyszłości nie będą mogły samodzielnie funkcjonować.
Samoopieka może być prowadzona w dwóch formach: instytucjonalnej i domowej. W pierwszym przypadku, opieka ta jest świadczona w przeznaczonym do tego ośrodku z wyspecjalizowaną kadrą. Druga forma obejmuje zaś zakres leczenia domowego, przy wsparciu pielęgniarki, lekarza, fizjoterapeuty czy opiekuna medycznego. Wybór drugiego wariantu może być o tyle ważny dla pacjenta, że będzie mógł pełnić role społeczne chociażby w minimalnym zakresie. Nawet w niepełnosprawności będzie funkcjonować w swoim środowisku.
Mimo rosnącego zapotrzebowania na świadczenia związane z opieką długoterminową, statystyki wskazują, że wyspecjalizowanych w tym kierunku pielęgniarek jest wciąż za mało. Dlatego tak ważną rolę odgrywa stosunkowo nowy zawód opiekuna medycznego, który może przejąć część obowiązków pielęgniarek.