14. maja w sali kolumnowej Sejmu RP odbyła się konferencja organizowana przez Senacką Komisję Rodziny i Polityki Społecznej. Tematem przewodnim spotkania była prezentacja projektu ustawy o pomocy osobom niesamodzielnym, opracowanej przez grupę roboczą parlamentarzystów i ekspertów pod przewodnictwem senatora Mieczysława Augustyna. Prace nad projektem ustawy trwały przez ponad 5 lat. Głównymi założeniami do projektu jest stworzenie kryteriów stopni niesamodzielności oraz zasad o ich orzekaniu, wprowadzenie bonów opiekuńczych oraz bezpłatnych urlopów, które miałaby ułatwić opiekę nad osobą niesamodzielną.
Konferencja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. W spotkaniu udział wzięło ponad 400 osób, przedstawicieli organizacji osób niepełnosprawnych i niesamodzielnych, Domów Pomocy Społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych oraz parlamentarzystów. Wśród uczestników spotkania zabrakło przedstawicieli resortu zdrowia, dla którego problematyka opieki długoterminowej w perspektywie starzejącego się społeczeństwa, powinna być kluczowa.
Najistotniejszym elementem prezentowanej ustawy jest wprowadzenie tzw. czeku opiekuńczego refundowanego przez państwo, którym osoba zatrudniająca opiekuna będzie mogła zapłacić za usługę lub za jej część. Jak przewiduje projekt, wartość czeku ma zależeć od stopnia niesamodzielności danej osoby. Przy pierwszym, najcięższym stopniu, wysokość bonu ma wynosić ok. 1 tys. zł miesięcznie. Przy drugim – 850 zł i 650 zł, przy trzecim, najlżejszym stopniu niesamodzielności.
W trakcie konferencji nie zabrakło propozycji rozwiązań dla tzw. opiekunów nieformalnych, członków rodzin, którzy sami decydują się sprawować opiekę nad niesamodzielnym krewnym. W tym przypadku projekt ustawy przewiduje refundację określonych kosztów oraz możliwość skorzystania z rocznego bezpłatnego urlopu w celu sprawowania opieki nad niesamodzielnym członkiem rodziny. Z założeń ustawy wynika, że za ten okres opiekun nieformalny będzie miał opłacone składki na ubezpieczenie emerytalne.
W drugiej części spotkania przeprowadzona była dyskusja, w której udział wzięli przedstawiciele domów, ośrodków opieki społecznej, samorządów, urzędów marszałkowskich, opiekunowie osób niesamodzielnych przedstawiciele organizacji pacjenckich, a także sami niepełnosprawni, którzy podkreślali pilną potrzebę zmian w opiece długoterminowej. Głos zabrała również Prezes Stowarzyszenia Osób z NTM „UroConti”, Anna Sarbak, która podkreśliła wagę problemu nietrzymania moczu u osób niesamodzielnych oraz problem z niewystarczającą ilością refundowanych środków wchłaniających dla osób niesamodzielnych i przewlekle chorych.
Według przedstawionego planu, ustawa ma być wprowadzona w III etapach. W latach 2014-16 objęłaby osoby o I stopniu niesamodzielności, w latach 2017-18 osoby z II stopniem niesamodzielności, zaś od 2019 r. również osoby z orzeczeniem o III stopniu niesamodzielności.
Obecnie projekt ustawy oceniany jest w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwie Zdrowia i w biurze legislacyjnym Senatu. W fazie końcowej projekt zostanie przedłożony klubowi parlamentarnemu PO i premierowi.
