W Konstancinie-Jeziornie, w ogrodzie Domu Seniora Polskiej Akademii Nauk, pod koniec maja odbyła się kolejna edycja projektu „Senior Café. Optymalizacja opieki długoterminowej” łączącego ludzi gotowych realnie wpłynąć na przyszłość opieki długoterminowej w Polsce. Zorganizowane w otwartej formule spotkanie przyciągnęło ekspertów, opiekunów, przedstawicieli samorządów, a przede wszystkim – seniorów.
W obliczu starzejącego się społeczeństwa i coraz większych potrzeb opiekuńczych „Senior Café” ma być impulsem do zmiany – oddolnym, ale bardzo konkretnym. Inicjatywa zakłada stworzenie trwałej platformy współpracy różnych środowisk: od opiekunów rodzinnych i zawodowych, po lekarzy, farmaceutów, pielęgniarki, instytucje państwowe i samorządowe.
– To nasze zaproszenie do dialogu. Chcemy, aby ta kawa symbolizowała zmianę systemową – realną, a nie deklaratywną – stwierdziła Barbara Misińska, prezeska Stołecznego Centrum Opiekuńczo Leczniczego, które jest partnerem merytorycznym cyklu spotkań „Senior Café”.
W ogrodzie Domu Seniora PAN powstało „białe miasteczko”. Na seniorów czekały w nim stoiska poradnictwa zdrowotnego i stanowiska konsultacyjne, przy których mogli bezpłatnie skorzystać z porad lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów, dietetyków i farmaceutów na temat nietrzymania moczu, cukrzycy, opieki paliatywnej czy odpowiedniego doboru leków. – To spotkanie edukacyjne, ale też bardzo ludzkie. Seniorzy i ich opiekunowie przychodzą tu z realnymi problemami. Czasem wystarczy rozmowa, innym razem potrzebna jest specjalistyczna konsultacja. My to łączymy – podkreślała prof. Agnieszka Neumann-Podczaska, dyrektorka Instytutu Senioralnego Uniwersytetu Vizja w Warszawie
Drugiego dnia dla decydentów i kadry zarządzającej placówkami opieki długoterminowej zorganizowano warsztaty poświęcone m.in. dobrym praktykom, standaryzacji procedur, konieczności ujednolicenia opieki oraz zwiększenia obecności farmaceutów klinicznych i specjalistów w domach opieki i środowisku domowym. Problem nietrzymania moczu, o którym często nie mówi się głośno, był jednym z tych, które pojawiały się w kontekście potrzeby całościowego podejścia do pacjenta starszego. Eksperci wskazywali, że NTM często jest objawem choroby przewlekłej lub efektem ubocznym farmakoterapii, a nie tylko fizjologiczną przypadłością związaną z wiekiem. Właściwe rozpoznanie i opieka interdyscyplinarna mogą znacząco poprawić komfort życia pacjentów dotkniętych tym problemem.
Jednym z gości spotkania była prof. Katarzyna Wieczorowska-Tobis, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego, która zaprezentowała tzw. test babci stosowany w Czechach jako sposób na ocenę domów opieki. – Trzeba zadać pytanie: czy wysłałbyś tu swoją babcię? Jeśli nie, to znaczy, że to miejsce nie spełnia swojej roli – powiedziała. Zdaniem prof. Wieczorowskiej-Tobis „Senior Café” ma potencjał, by stać się takim „testem” dla całego systemu – miejscem, gdzie oddolnie „rodzą się” nowe standardy.
Podczas pierwszego z cyklu zaplanowanych spotkań, które odbyło się w kwietniu na warszawskiej Białołęce, o skali wyzwań w opiece długoterminowej mówiła wiceprezydentka m.st. Warszawy Renata Kaznowska. Podkreśliła wówczas, że to właśnie stolica, dzięki Stołecznemu Centrum Opiekuńczo Leczniczemu (SCOL), wyznacza dziś wzorce. A Katarzyna Słodka, dyrektor Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ przypomniała, że aż 800 z 1200 zakontraktowanych łóżek dla seniorów w stolicy należy właśnie do Stołecznego Centrum Opiekuńczo-Leczniczego. To pokazuje, że realne wsparcie instytucji i ich dobra współpraca przekładają się na konkretne efekty.
Organizatorzy, wśród których znaleźli się m.in. Koalicja „Na pomoc niesamodzielnym”, Instytut Senioralny Uniwersytetu Vizja, Polskie Towarzystwo Gerontologiczne i Polskie Towarzystwo Opieki Farmaceutycznej – zapowiadają kolejne odsłony wydarzenia. Już teraz wiadomo, że „Senior Café” ruszy w Polskę. Planowane są spotkania w województwach, gdzie problemy demograficzne i niedofinansowanie opieki długoterminowej są jeszcze bardziej odczuwalne.
Wnioski z warsztatów i rekomendacje ekspertów trafią do specjalnego zespołu ds. polityki senioralnej przy wojewodzie mazowieckim, który przekaże je minister ds. polityki senioralnej Marzenie Okle-Drewnowicz.
„Senior Café” to dziś nie tylko filiżanka kawy – to początek rozmowy, która może odmienić życie tysięcy seniorów i ich rodzin. Rozmowy, która musi się toczyć również wokół tematów trudnych, jak nietrzymanie moczu, samotność, przewlekłe choroby czy brak opiekunów. Bo jeśli mamy zmieniać system – zacznijmy od słuchania tych, których on dotyczy najbardziej.
Projekt obejmuje cykl spotkań i warsztatów edukacyjnych realizowanych od kwietnia do października 2025 r. na terenie Warszawy i kilku innych miast (Ciechanów, Radom, Łódź, Kielce, Ostrowiec Świętokrzyski, Poznań, Kalisz). Spotkania mają zazwyczaj charakter plenerowy (otwarty) – skierowany do szerokiej publiczności, w szczególności do seniorów, jak również ich opiekunów oraz warsztatowy (zamknięty) – dla kadry zarządzającej zakładami opieki długoterminowej.