Podczas konferencji prasowej w Narodowym Instytucie Onkologii, minister zdrowia Izabela Leszczyna ogłosiła wprowadzenie nowego narzędzia w profilaktyce raka szyjki macicy – testu HPV HR. Podkreśliła, że to ważny krok w kierunku skuteczniejszej ochrony zdrowia kobiet.
– Lipiec 2025 roku to bardzo dobry miesiąc dla zdrowia wszystkich kobiet w Polsce. Wprowadzamy badanie na HPV HR, czyli test, który wykrywa wirusa brodawczaka ludzkiego, odpowiedzialnego za bardzo groźne nowotwory raka szyjki macicy, ale także nowotwory głowy i szyi. To badanie jest finansowane przez NFZ. W Polsce mamy dwie niezwykle ważne rzeczy dla profilaktyki raka szyjki macicy. Po pierwsze w profilaktyce pierwotnej mamy szczepienia dla dziewcząt i chłopców, między 9. a 14. rokiem życia – szczepienia, które młode pokolenia uwolnią od raka szyjki macicy, raka głowy, raka szyi, tych nowotworów, które są wywoływane właśnie przez ten wirus. Teraz mamy także niezwykle ważną rzecz w profilaktyce wtórnej – powiedziała minister zdrowia Izabela Leszczyna.
Minister zachęcała kobiety do aktywnego dbania o swoje zdrowie, wskazując na dostępność nowego badania w ramach NFZ.
– To jest absolutny przełom. To co mnie niezwykle cieszy to to, że w tej profilaktyce wtórnej wszystkie kobiety w Polsce będą mogły skorzystać z badania, które wykryje nie tylko zmiany nowotworowe, ale wykryje także wirusa, który może te zmiany dopiero spowodować. Wszystko w rękach pacjentek. Zgłaszajmy się do poradni ginekologiczno-położniczych, które mają umowy z NFZ. Będziemy namawiać także kolejne POZ-y, czyli te nasze przychodnie z lekarzami rodzinnymi, żeby to położna mogła pobierać tam materiał od kobiet. Badajmy się, bo naprawdę jesteśmy w stanie wyeliminować jedną z niezwykle groźnych chorób.
Do udziału w programie nie jest wymagane skierowanie – wystarczy zgłosić się do jednej z około 2700 placówek w Polsce, które realizują Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Program skierowany jest do kobiet w wieku 25-64 lata.
Prof. Andrzej Nowakowski z Narodowego Instytutu Onkologii zaznaczył, że zmiany obejmują nie tylko metodę badania, ale również jego częstotliwość. – Zmieniamy nie tylko rodzaj badania – wymaz w kierunku wirusa HPV zastępuje klasyczną cytologię – ale także interwał czasowy między kolejnymi badaniami. Wynika to z ogromnej wartości diagnostycznej testu HPV. Ujemny wynik oznacza bardzo niskie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w ciągu kolejnych pięciu lat, dlatego kolejne badanie może być wykonywane właśnie w takim odstępie czasu – mówił prof. Andrzej Nowakowski. – Apelujemy do kobiet, by korzystały z tych badań profilaktycznych. Tym bardziej, że na rynku komercyjnym są one stosunkowo kosztowne, a od lipca tego roku – dzięki wprowadzonym zmianom w programie profilaktyki – będą dostępne w ramach NFZ.
Nowy model badań zakłada wykonanie testu HPV HR z genotypowaniem. W przypadku wyniku ujemnego, kolejne badanie będzie zalecane po 3 lub 5 latach (lub po 12 miesiącach w szczególnych przypadkach). Jeśli wynik będzie dodatni, z tego samego materiału zostanie wykonana cytologia płynna (LBC). W razie wykrycia zmian dysplastycznych, pacjentka zostanie skierowana na dalszą diagnostykę.
– Chcemy odwrócić dotychczasowy system, a profilaktyka jest podstawą tej zmiany. Wiele lat „stawialiśmy” na medycynę naprawczą. Czas, by ten model odwrócić. Zdrowie to inwestycja i wszyscy musimy to rozumieć. Jeśli mamy do dyspozycji tak czułe narzędzia, ci, którzy z nich korzystają – a jest ich coraz więcej – mogą czuć się bezpiecznie – podkreślał prof. Mariusz Bidziński, krajowy konsultant ds. ginekologii onkologicznej. – Dla mnie, jako ginekologa onkologicznego, ta zmiana to wielkie święto. Uzyskałem nowe narzędzie, które jest niezwykle istotne w działaniach profilaktycznych.
Wprowadzenie testu HPV HR poprzedził pilotaż przeprowadzony w latach 2019-2023, w którym udział wzięło ponad 33 tysiące kobiet. Program realizowany jest w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej, pod nadzorem Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Instytutu Onkologii.
– Polska stawia dziś kolejny krok w kierunku skuteczniejszej i bardziej precyzyjnej profilaktyki, opierając ją na nauce i nowoczesnych technologiach – z korzyścią dla zdrowia i życia tysięcy kobiet – podsumowała dr hab. n. med. Beata Jagielska, dyrektor NIO-PIB.
Źródło: Ministerstwo Zdrowia