Rak gruczołu krokowego pozostaje jednym z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn. Skuteczność leczenia tej choroby w dużej mierze zależy od jej wczesnego wykrycia, co stanowi istotne wyzwanie diagnostyczne. Obecnie stosowane testy, takie jak oznaczanie poziomu PSA we krwi, niosą ze sobą ryzyko wyników fałszywie dodatnich, co może prowadzić do zbędnych i inwazyjnych procedur diagnostycznych, w tym biopsji.
Nowe badania naukowe wskazują na potencjalnie przełomowe rozwiązanie – nieinwazyjny test moczu, który z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i analizy biomarkerów umożliwia bardziej precyzyjne wykrywanie raka prostaty już na wczesnym etapie jego rozwoju.
Zespół badawczy opracował innowacyjne podejście polegające na identyfikacji specyficznych biomarkerów obecnych w moczu, które pozwalają nie tylko na stwierdzenie obecności nowotworu, ale również ocenę jego zaawansowania klinicznego. Test ten opiera się na zaawansowanej analizie ekspresji genów (mRNA) w pojedynczych komórkach nowotworowych, sklasyfikowanych według stopnia złośliwości i lokalizacji.
W badaniu wykorzystano algorytmy sztucznej inteligencji, które umożliwiły identyfikację białek o potencjale diagnostycznym. Następnie przeprowadzono walidację wytypowanych biomarkerów w próbkach moczu, krwi i tkanek pochodzących od blisko 2000 pacjentów. Jak podkreśla główny autor badań, dr Martin Smelik, analiza ekspresji biomarkerów w moczu okazała się skutecznym narzędziem do rozpoznania raka prostaty, wykazując przewagę nad konwencjonalnymi testami PSA.
Zaletą nowej metody jest nie tylko wyższa dokładność diagnostyczna, ale również potencjał do zastosowania w warunkach domowych. Dzięki łatwości pobrania próbki moczu oraz automatycznej analizie z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, test ten może stać się łatwo dostępny nawet dla pacjentów mieszkających z dala od placówek medycznych. To rozwiązanie może istotnie zwiększyć dostępność badań przesiewowych i przyczynić się do wcześniejszego wykrywania nowotworów prostaty na masową skalę.
Obecnie podstawowym narzędziem w przesiewowej diagnostyce raka prostaty pozostaje oznaczenie poziomu PSA, jednak test ten nie jest wystarczająco specyficzny – podwyższone wartości mogą wynikać z różnych, niezwiązanych z nowotworem przyczyn, co skutkuje niepotrzebnymi interwencjami. Nowa metoda oparta na analizie biomarkerów w moczu pozwala ograniczyć liczbę zbędnych biopsji, koncentrując działania diagnostyczne na pacjentach rzeczywiście zagrożonych chorobą nowotworową.
Zastosowanie nowoczesnych narzędzi bioinformatycznych i sztucznej inteligencji w połączeniu z nieinwazyjnym pobieraniem próbek stwarza realną szansę na poprawę skuteczności wczesnej diagnostyki raka prostaty oraz zwiększenie komfortu pacjentów. Test ten może stanowić istotny krok naprzód w kierunku bardziej precyzyjnej, dostępnej i spersonalizowanej opieki urologicznej.
Źródło: Medicalpress