W początkowym etapie leczenia zachowawczego pomocny może być także dzienniczek mikcji oraz alarm wybudzeniowy. Dzięki nim możliwe jest kontrolowanie ilości spożywanych płynów (szczególnie wieczorem).
Badania wykazały, że w dłuższej perspektywie terapia z zastosowaniem alarmu wybudzeniowego charakteryzowała się większą skutecznością. Dodatkowo wyróżniała się ona mniejszym wskaźnikiem nawrotów w porównaniu do leczenia farmakologicznego desmopresyną. Jest to jednak terapia, która wiąże się ze sporą uciążliwością dla pacjenta i osób w bliskim otoczeniu.
Środkiem farmakologicznym, mającym najwyższy stopień rekomendacji Europejskiego Towarzystwa Urologicznego, w leczeniu nokturii jest desmopresyna.
Badania wykazywały, że odpowiedź na leczenie tym środkiem pojawiała się zazwyczaj po 7 dniach od jego rozpoczęcia. U pacjentów zaobserwowano znaczne zmniejszenie epizodów nokturii.
Wśród najczęściej opisywanych działań niepożądanych desmopresyny wymienia się:
Niemniej jednak wśród tych działań niepożądanych największą uwagę należy zwrócić na hiponatremię, zwłaszcza u osób po 65. roku życia. Jest to istotne pomimo, że w większości przypadków przebiega ona bezobjawowo.
Zastosowanie mogą mieć również leki antycholinergiczne, które zmniejszają nieprawidłowe skurcze pęcherza, dzięki czemu mogą zredukować nagłą potrzebę oddania moczu. Innym stosowanym w nokturii lekiem może być mirabegron (agonista receptorów beta-3-adrenergicznych), który działa rozluźniająco na mięśnie pęcherza moczowego, zmniejszając nadaktywność pęcherza moczowego i lecząc w ten sposób związane z nim objawy.
Nokturia może być także spowodowana poprawą krążenia krwi gdy pacjent się kładzie – serce łatwiej pompuje wtedy krew w całym ciele, w tym w nerkach. W takiej sytuacji występuje zwiększona produkcja moczu co może przyczynić się do poliurii nocnej i w konsekwencji nokturii.
Zaleca się wtedy stosowanie diuretyków – gdy lek moczopędny zostanie przyjęty po południu, pozwoli to na usunięcie nadmiaru płynów z organizmu w ciągu dnia a nie w nocy. Stosowane leki w takiej sytuacji to furosemid, bumetanid i torasemid. Efektem ubocznym takiego leczenia może być m.in. odwodnienie, niedobór potasu, zawroty głowy czy niskie ciśnienie krwi.
Przed zastosowaniem leczenia zawsze należy pamiętać jednak o dokładnej diagnostyce schorzenia, gdyż trafna diagnoza jest kluczem do zastosowania odpowiedniej terapii i osiągnięcia sukcesu.
Nokturia może być objawem wielu schorzeń np. łagodnego rozrostu gruczołu krokowego czy OAB. W związku z tym konieczne może być wprowadzenie terapii skojarzonej.
Opracowane na podstawie: 1. W. Baranowski, E. Barcz, P. Chłosta, T. Drewa, J. Dobruch, A. Kołodziej. M. Lipiński, P. Miotła, T, Rechberger, Rekomendacje diagnostyczno-lecznice dla pacjentów z nokturią, Przegląd Urologiczny 2018/3, 2018 (dostęp: https://www.pturol.org.pl/Image/files/suplement%20Nokturia%20-%20wersja%20finalna%20(1).pdf). 2. Nokturia to nie tylko złodziej snu (dostęp: https://www.medexpress.pl/nokturia-to-nie-tylko-zlodziej-snu/71496). 3. Rekomendacja nr 28/2017 z dnia 12maja 2017 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego: Minirin Melt (desmopressinum), liofilizat doustny, 60 mcg, 30 tabl.; Minirin Melt (desmopressinum), liofilizat doustny, 120 mcg, 30 tabl.; Minirin Melt (desmopressinum), liofilizat doustny, 240 mcg, 30 tabl., we wskazaniu pierwotne izolowane moczenie nocne u pacjentów powyżej 6 r. ż. z prawidłową zdolnością zagęszczania moczu po udokumentowaniu nieskuteczności 1-miesięcznego postepowania wspomagającego i motywującego (dostęp: https://bipold.aotm.gov.pl/assets/files/zlecenia_mz/2017/035/REK/RP_MinirinMelt_28_2017.pdf). 4. Standardy postępowania diagnostyczno-terapeutycznego dla pacjentów dorosłych z dolegliwościami dolnych dróg moczowych, Raport przygotowany przez Polskie Towarzystwo Urologiczne, Fundację Eksperci dla Zdrowia, Warszawa 2019 (dostęp: https://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/338_20190528_2/$file/338_20190528_2.pdf).