Neuromodulacja krzyżowa: 30 lat skutecznej terapii

Neuromodulacja nerwów krzyżowych to małoinwazyjna, skuteczna i odwracalna metoda leczenia, stosowana na całym świecie od 30 lat. Polega na stałym pobudzaniu impulsami elektrycznymi korzeni grzbietowych nerwów za pośrednictwem elektrod wprowadzanych do otworów w kości krzyżowej S3-S4.

Klasycznymi wskazaniami do zastosowania neuromodulacji krzyżowej są:

• zespół pęcherza nadreaktywnego u nielicznych chorych, u których leczenie standardowe (behawioralne, farmakologiczne) jest nieskuteczne bądź przeciwwskazane,
• zatrzymanie bądź znaczne zaleganie moczu, których przyczyny nie stanowi przeszkoda strukturalna (ang. nonobstructive urinary retention – NOR).
  

Neuromodulacja jest też opcją leczenia chorych, którym zaproponowano leczenie operacyjne pod postacią częściowego wycięcia pęcherza moczowego i powiększenia izolowaną pętlą jelita lub wycięcia pęcherza moczowego z nadpęcherzowym odprowadzeniem moczu. Ponadto może być również stosowana w zespole bólowym pęcherza czy miednicy mniejszej oraz w nietrzymaniu stolca lub w zaparciach (w tych wskazaniach nie jest jednak w Polsce refundowana).

Po ośmiu latach od złożenia przez Stowarzyszenie „UroConti” wniosku refundacyjnego, neuromodulacja nerwów krzyżowych została dodana do koszyka świadczeń gwarantowanych. Reguluje to rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie (z dnia 22 listopada 2013 r. – Dz.U. 2017 poz. 2295 oraz z dnia 11 października 2018 r. – Dz.U. 2018 poz. 2012) w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego38 oraz zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne oraz leczenie szpitalne – świadczenia wysokospecjalistyczne.

Od 1 kwietnia 2019 roku neuromodulacja krzyżowa jest w pełni dostępna jako świadczenie gwarantowane w oddziałach urologicznych i ginekologicznych. Procedura jest dwuetapowa, co pozwala efektywniej kwalifikować pacjentów do ostatecznej implantacji. Obecnie 13 placówek szpitalnych zostało przygotowanych do wykonywania zabiegów neuromodulacji krzyżowej (3 ginekologiczne i 10 urologicznych). Pełny wykaz przedstawia tabela poniżej:

W 2023 roku Narodowy Fundusz Zdrowia zrefundował 76 zabiegów wszczepienia neuromodulatora nerwów krzyżowych pacjentom z najcięższymi postaciami nietrzymania moczu. Kwota refundacji wyniosła blisko ponad 4,4 mln zł (o ponad 1 mln zł więcej niż w roku 2022).

Źródło: Raport „Pacjent z NTM w Systemie Opieki Zdrowotnej 2024”