Badanie urodynamiczne – pytania i odpowiedzi

Czym jest badanie urodynamiczne? Kiedy trzeba je wykonać? Jak przebiega? Jakie są jego zalety i wady? Na te i inne pytania, w najnowszym numerze Kwartalnika NTM odpowiada doktor Tadeusz Hessel z Oddziału Urologii i Urologii Onkologicznej ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Badanie urodynamiczne mierzy objętości, ciśnienia, przepływy i aktywność mięśni dna miednicy (tzn. okolicę miednicy przez którą przechodzą ujścia dróg moczowych, rodnych i przewodu pokarmowego).
Jest zlecane w wypadku, gdy badanie fizykalne i proste zlecenia (USG, rentgenodiagnostyka lub badania laboratoryjne) nie potrafią wyjaśnić zaburzeń w funkcjonowaniu pęcherza.

Urodynamika jest szczególnie przydatna:

• przed planowaną operacją z powodu nietrzymania moczu (wskazanie obecnie kontestowane),
• poprzednie leczenie zachowawcze lub chirurgiczne nietrzymania moczu zakończyło się niepowodzeniem,
• w celu analizy złożonych zaburzeń funkcjonowania pęcherza moczowego,
• w celu wykonania bilansu zaburzeń czynności nerwowej pęcherza moczowego i mięśnia zwieracza cewki moczowej,
• oceny przeszkody podpęcherzowej,
• u pacjentów z nawracającymi infekcjami układu moczowego,
• oceny bolesnego oddawania moczu.

W Polsce istnieje wskazanie administracyjnie (pozamedyczne!) to znaczy dopiero po udowodnieniu w badaniu urodynamicznym obecności pęcherza nadaktywnego można przepisywać leki refundowane na tą chorobę. O wycofanie tego wskazania (bardzo słusznie!) walczy od lat Stowarzyszenie Osób z NTM „UroConti”.

Do zalet badania urodynamicznego możemy zaliczyć:

• precyzyjne rozpoznanie ułatwiające kwalifikację do danego typu leczenia,
• obiektywne dane weryfikujące subiektywne objawy pacjenta,
• niepodważalna dokumentacja zaburzeń w obrębie układu moczowego,
• badanie jest niezmiernie istotne u pacjentów z pęcherzem neurogennym.

Wady badania urodynamicznego to:

• badanie jest drogie (koszt sprzętu, koszt cewników),
• wymaga wyszkolonego personelu,
• zajmuje stosunkowo dużo czasu,
• wywołuje duży dyskomfort u pacjentów,
• po wykonaniu badania istnieje ryzyko wywołania infekcji układu moczowego,
• w przypadku kwalifikacji do leczenia zabiegowego nietrzymania moczu celowość wykonania badania urodynamicznego jest obecnie kwestionowana.

Badanie jest wykonywane w trybie ambulatoryjnym i zaczyna się wywiadem, podczas którego lekarz zbiera informacje, wypytuje o obecne objawy ze strony dolnych dróg moczowych i wykona badanie okolicy krocza. Sama urodynamika składa się z paru części i trwa od 30 do 60 minut.

Wyjątkowo po badaniu może nastąpić zakażenie układu moczowego. Zwykle w celu jego wyleczenia wystarczy kilka dni antybiotykoterapii. Proszę pamiętać o tym, iż wszystkie materiały używane do badania są sterylne oraz personel zachowuje wszelkie zasady higieny i aseptyki w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia tego powikłania.

Więcej na temat badania można dowiedzieć się z artykułu: „Badanie urodynamiczne – pytania i odpowiedzi” z najnowszego numeru Kwartalnika NTM (Artykuł oparty na ulotce informacyjnej Francuskiego Towarzystwa Urologicznego).