Jak powinna wyglądać kwalifikacja do zabiegu neuromodulacji krzyżowej?

Dr n. med. Mariusz Blewniewski z Oddziału Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej, w II Klinice Urologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, w trzecim numerze Kwartalnika NTM opisuje etapy kwalifikacji pacjenta do neuromodulacji krzyżowej.

Neuromodulacja krzyżowa to elektryczna modulacja nerwów krzyżowych unerwiających pęcherz moczowy, jelita, zwieracz cewki moczowej, zwieracz odbytu oraz mięśnie miednicy mniejszej przy pomocy stymulatora zaimplantowanego w okolicy pośladka. Wskazaniem do zabiegu neuromodulacji krzyżowej są objawy zespołu pęcherza nadreaktywnego o typie suchym i mokrym, które nie ustąpiły po leczeniu farmakologicznym lub terapia była źle tolerowana przez pacjenta. Drugim wskazaniem jest niedoczynny wypieracz pęcherza moczowego z zaleganiem moczu po mikcji z koniecznością samocewnikowania.

Przeciwwskazaniami do zabiegu neuromodulacji są:

• anatomiczna przeszkoda podpęcherzowa,
• brak odpowiedzi na test stymulacji,
• brak możliwości implantacji urządzenia w pośladku.

Aby zabieg spełnił oczekiwania chorych, bardzo ważny jest ich właściwy dobór. Pacjent powinien mieć wdrożone wcześniej inne metody leczenia, takie jak leczenie behawioralne, oraz co najmniej dwie opcje leczenia farmakologicznego. Powinien zostać poinformowany o skuteczności leczenia, przeszkolony w zakresie obsługi neuromodulatora oraz poinformowany o konieczności zgłaszania się na wizytę kontrolną raz na 12 miesięcy, podczas której sprawdzone zostanie działanie stymulatora. Należy go poinformować, że po około 8 latach trzeba będzie to urządzenie wymienić.

W procesie kwalifikacji pacjenta do pierwszego etapu testowego zabiegu należy u niego:

• wykonać USG układu moczowego z zaleganiem moczu po mikcji,
• wykonać uretrocystoskopię,
• wykonać badanie urodynamiczne,
• wypełnić dzienniczek mikcji,
• ocenić skalę nasilenia bólu VAS (ang. visual analog scale) u chorych z zespołem bolesnego pęcherza i miednicy.

Okres testowy trwa od 2 do 4 tygodni – w tym czasie należy ocenić efekt neuromodulacji. Poprawa jest oceniana na podstawie wypełnionego dzienniczka mikcji, u chorych z zespołem bolesnego pęcherza i miednicy również poprzez ocenę natężenia bólu według skali VAS, a u chorych z zaleganiem moczu po mikcji należy wykonać badanie przepływu cewkowego wraz z zaleganiem po mikcji. O powodzeniu okresu testowego mówimy w sytuacji, gdy objawy kwalifikujące pacjenta do pierwszego etapu leczenia zmniejszyły się co najmniej o 50 proc., a w przypadku zalegania moczu po mikcji konieczność samocewnikowania obniżyła się o połowę.

Źródło: Kwartalnik NTM nr 70