Skriningowe badanie poziomu PSA nie nie ma większego wpływu na czas przeżycia mężczyzn – przypomnieli wybitni specjaliści podczas debaty miesięcznika Rynek Zdrowia zorganizowanej z okazji obchodzonego 4 lutego Światowego Dnia Walki z Rakiem.
Przyznali także, że mamy kłopot z ustaleniem jednoznacznych zaleceń dotyczących badań w kierunku wczesnego wykrywania raka prostaty.
– Duża grupa chorych diagnozowana na podstawie badania PSA jest leczona z powodu nowotworu o relatywnie niewielkim poziomie złośliwości, który w perspektywie 10 czy 20 lat nie będzie stanowił klinicznego zagrożenia – zaznaczył prof. Piotr Wysocki, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, uczestniczący w zorganizowanej 2 lutego w Warszawie debacie redakcyjnej Rynku Zdrowia „Jak skuteczniej leczyć raka prostaty. To nie tylko męska sprawa”. Wszelkie strategie leczenia chorych po wykryciu raka prostaty, wiążą się w następnych latach z postępowaniem, które pogarsza jakość ich życia w stosunku do okresu sprzed rozpoznania choroby nowotworowej.
Z tą opinią zgodził się dr hab. Artur Antoniewicz, konsultant krajowy w dz. urologii. Przypomniał, że na podstawie naukowych badań nie uzyskano dowodu, że szeroko prowadzone badania populacyjne oceniające poziom PSA są w stanie poprawić długość przeżycia chorych z rakiem stercza. Chorym zaleca się zatem tzw. skrining oportunistyczny, czyli wynikający ze świadomości chorego.
Gdy oznaczony w 60. roku życia wskaźnik poziomu PSA (białko charakterystyczne dla raka prostaty wykrywane podczas analizy krwi ) wynosi ponad 2, to jest to wskaźnik podwyższonego ryzyka występowania nowotworu.
– Tym mężczyznom należałoby oferować – w razie uzasadnionego podejrzenia, iż może chodzić o nowotwór – rozszerzenie diagnostyki w tym kierunku – tłumaczył konsultant krajowy. Pierwsze badania PSA zaleca się wykonywać ok. 40 roku życia.
Wojciech Wysoczański, dyr. Wydziału Oceny Technologii Medycznych w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, nawiązując do ocenianych przez Agencję samorządowych programów zdrowotnych skriningu w kierunku wykrywania raka prostaty, stwierdził, że nie ma zaleceń naukowych dotyczących wykonywania populacyjnych testów PSA. Dlatego też ekomendacje AOTMiT ostrożnie traktują takie programy.
Podczas debaty eksperci odnieśli się też m.in. do uwag organizacji pacjenckich, z których wynika, że postępowanie wobec pacjenta z rakiem prostaty jest różne w zależności od tego do jakiego specjalisty trafi najpierw.
Zdaniem dr hab. Artura Antoniewicza, to urolog powinien pełnić rolę kluczową w leczeniu raka prostaty, gdyż to on odpowiada za edukację, diagnostykę i ocenę zaawansowania stopnia nowotworu. – U około 88 proc. pacjentów zakwalifikowanych do postępowania chirurgicznego można uzyskać wyleczenie i dobry efekt funkcjonalny. Tych pacjentów, którzy nie mogą być operowani bezpiecznie lub się na tego typu działania nie zgadzają, należy kwalifikować do radioterapii. Jest to metoda, która również eliminuje w wysokim odsetku rak ograniczony do stercza – powiedział dr Antoniewicz. Przyznał również, że w Polsce istnieje problem z właściwą kwalifikacją pacjentów. – Fakt, że prostatektomia radykalna kosztuje jedną trzecią tego co radioterapia radykalna, powoduje w niektórych ośrodkach pewien rodzaj automatyzmu w oferowaniu radioterapii, bo jest ona bardziej opłacalna – stwierdził.
Istotnym problemem, poruszonym podczas debaty, jest dostęp do nowych leków, w tym nowoczesnych tzw. terapii hormonalnych w zaawansowanym raku prostaty, które mogą odsunąć w czasie włączenie toksycznej chemioterapii. W przypadku rozsianego procesu nowotworowego, dzięki nowoczesnym lekom możliwe jest wydłużenie czasu przeżycia oraz poprawa lub utrzymanie jakości życia pacjenta z rakiem stercza. Większa liczba dostępnych leków pozwala na lepszą optymalizację leczenia, dostosowanie go do potrzeb pacjenta.
W debacie uczestniczyli (nazwiska w kolejności alfabetycznej):
Źródło: www.rynekzdrowia.pl