"Jak zauważa prof. Mariusz Bidziński, konsultant krajowy w dz. ginekologii onkologicznej, zadając pytanie dotyczące bezpieczeństwa szczepienia przeciwko COVID-19 należy podzielić grupę pacjentów z chorobami nowotworowymi na trzy podgrupy: z aktywną chorobą nowotworową w trakcie leczenia, pacjentki z przewlekłym procesem nowotworowym bez aktywnego leczenia i pacjentki w trakcie remisji klinicznej.
W zasadzie nie ma wątpliwości co do konieczności szczepień w grupie pacjentek nie otrzymujących aktualnie żadnej terapii przeciwnowotworowej. Problematyczna jest grupa kobiet poddawanych leczeniu ze względu na istniejące potencjalne ryzyko zmniejszenia skuteczności leczenia lub wywołania działań niepożądanych opóźniających leczenie przeciwnowotworowe - czytamy w rekomendacjach KK.
Biorąc pod uwagę niedostateczną ilość danych, optymalny czas szczepień w odniesieniu do stosowanych leków cytotoksycznych nie został ostatecznie ustalony. Jeżeli istnieje możliwość wyboru, zaleca się szczepienie w możliwie najdalszym punkcie czasowym od nadiru w danym cyklu.
Przeciwwskazaniem do szczepienia jest uczulenie na którykolwiek składnik szczepionki. Również żywe szczepionki są przeciwwskazane u pacjentów poddanych leczeniu immunosupresyjnemu. Przy tym rodzaju szczepionek możliwe są poważne zdarzenia niepożądane.
Nie ma przeciwwskazań do przyjmowania szczepionki przeciw COVID-19 w ramach prawie wszystkich dostępnych terapii przeciwnowotworowych:
• cytotoksyczna chemioterapia
• radioterapia
• terapia hormonalna
• terapie celowane
• immunoterapia
• kortykosteroidy
• postępowanie chirurgiczne.
Pacjenci z guzami litymi powinni otrzymać szczepionkę COVID-19 uwzględniając czynniki takie jak wiek i inne choroby współistniejące. Obecnie nie ma dodatkowych zaleceń dotyczących stratyfikacji związanych z typem raka lub stadium choroby.
Lekarze nie powinni wstrzymywać terapii przeciwnowotworowej w celu szczepienia.
Kiedy najlepiej szczepić
Kiedy najlepiej zaszczepić pacjentkę poddawaną terapii przeciwnowotworowej:
• W przypadku pacjentek planowanych do leczenia należy podać pierwszą dawkę szczepionki ≥ 2 tygodnie przed rozpoczęciem leczenia
• W przypadku pacjentek już otrzymujących chemioterapię cytotoksyczną należy podać pierwszą dawkę szczepionki pomiędzy cyklami chemioterapii i przed okresem nadiru.
• W przypadku pacjentek kończących terapię cytotoksyczną, należy pierwszą dawkę szczepionki podać po zakończeniu leczenia i ustąpieniu nadiru.
• W przypadku pacjentek otrzymujących inne terapie przeciwnowotworowe, w tym te, które mogą wywoływać addytywną immunosupresję (tj. kortykosteroidy), nie ma zaleceń dotyczących czasu.
• Pacjentki otrzymujące terapie w oparciu o inhibitory punktów kontrolnych powinny i mogą być szczepione, w każdym momencie terapii.
• W przypadku pacjentek poddawanych zabiegowi chirurgicznemu, nie jest zalecany określony czas w odniesieniu do operacji, z wyjątkiem planowej splenektomii. U chorych poddawanych planowej splenektomii pierwszą dawkę szczepienia należy podać co najmniej 2 tygodnie przed splenektomią lub w okresie pooperacyjnym, po wyzdrowieniu.
Ogólnoustrojowe skutki uboczne szczepionki COVID-19 zwykle pojawiają się w ciągu 2-3 dni od podania szczepionki i mogą być bardziej nasilone po podaniu drugiej dawki oraz u chorych po 55 roku życia. Jeśli to możliwe, należy unikać leczenia w tym okresie.
Pacjentki uczestniczące w badaniach klinicznych między innymi z zastosowaniem immunoterapii nie powinny być pozbawione możliwości szczepienia. W związku z tym należy dołożyć starań, aby protokoły badań klinicznych umożliwiały jednoczesne stosowanie szczepionek COVID-19.
Fizyczne środki dystansujące, maski, osłony twarzy, środki odkażające i inne środki higieny są nadal bezwzględnie wymagane u pacjentek z chorobą nowotworową, podczas pandemii, przede wszystkim ze względu na brak danych dotyczących faktycznej odporności osiągniętej po szczepieniu w tej grupie chorych.
Wykazano, że szczepienie personelu medycznego przeciwko grypie zmniejsza przenoszenie zakażenia w szpitalu, w opiece onkologicznej. Ponadto niektórzy chorzy na raka z obniżoną odpornością mogą nie osiągnąć wystarczającej odpowiedzi immunologicznej na szczepienie. Stanowi to uzasadnienie dla szczepienia personelu medycznego sprawującego opiekę nad pacjentkami onkologicznymi.
Świadoma zgoda i wspólne decyzje powinny być regułą przy omawianiu korzyści i zagrożeń wynikających ze szczepienia przeciwko COVID-19, aby zapobiec podwójnemu zagrożeniu: rakowi i infekcji."
Źródło: www.rynekzdrowia.pl